Een besmetting met maagdarmwormen (Ostertagia ostertagi) is één van de belangrijkste gezondheidsproblemen bij rundvee. Deze parasiet zorgt vaak voor verminderde eetlust, groeivertraging, diarree, gewichtsverlies en een lagere (melk)productie.
In 2020 schatte Dr. Charlier (voormalig onderzoeker aan de universiteit te Merelbeke en oprichter van Kreavet) de jaarlijkse kosten veroorzaakt door parasitiare infecties (helminths) voor de melkveesector in België op 20 421 574 €1. Dit cijfer onderstreept het enorme economische belang van een goede wormcontrole.
Maagdarmwormen bestrijden wordt moeilijker
Enerzijds zorgt de klimaatopwarming voor nattere weiden en hogere temperaturen, wat gunstig is voor de overleving en verspreiding van maagdarmwormen2. Anderzijds neemt de resistentie tegen ontwormingsmiddelen toe. Dit maakt een effectieve bestrijding steeds moeilijker3.
De economische impact van maagdarmwormen afhankelijk van besmettingsgraad
Alle volwassen runderen die op de weide grazen, raken in meer of mindere mate besmet met Ostertagia. Bij een lage besmettingsgraad ondervinden koeien doorgaans geen gezondheidsproblemen en productieverliezen. Bij een hogere besmettingsdruk kunnen de gevolgen echter aanzienlijk zijn.
- Bij een matige infectie daalt de melkproductie al snel met ongeveer 0,5 kg per koe per dag.
- - Ernstige besmettingen kunnen zelfs leiden tot een verlies van 3 kg melk per koe per dag.
Voorbeeld
Voor een melkveebedrijf met 200 koeien in productie en berekend voor een lactatieperiode van 200 dagen, resulteert dit in een financieel verlies tussen 10.600 (0,5 kg) en 63.300 euro (3 kg)4
Hoe bepaal je de besmettingsgraad van een Ostertagia infestatie bij melkvee
Dankzij een eenvoudige analyse kan snel en betrouwbaar een inschatting worden gemaakt van de besmettingsgraad. Een Elisa test op tankmelk meet het Ostertagia IgG-antistofgehalte en drukt dit uit als een ODR-waarde (optische densiteitsratio), variërend van 0 tot 1.
Uit praktijkstudies blijkt een duidelijk verband tussen deze ODR-waarde en daling in de melkproductie. Op basis van deze gegevens kunnen bedrijven hun productieverliezen dus inschatten en gerichter behandelen.
Interpretatie van de testresultaten:
ODR < 0,5: Geen of nauwelijks wormbesmetting – behandeling is niet nodig.
ODR 0,5 – 0,8: Matige wormbesmetting – kan melkproductie, weerstand en gezondheid beïnvloeden. Behandeling van specifieke diergroepen kan zinvol zijn.
- ODR > 0,8: Ernstige wormbesmetting – minimaal 1 kg melkverlies per koe per dag. Behandeling van het volledige koppel is aanbevolen.
Wanneer is tankmelkonderzoek op Ostertagia zinvol
Tankmelkonderzoek op Ostertagia is het meest waardevol aan het einde van het weideseizoen. Op dat moment zijn de antistoffen tegen maagdarmwormen in de melk het hoogst. Door te meten bij het opstallen (bijvoorbeeld in oktober), krijg je een volledig beeld van de blootstelling aan worminfecties tijdens de weidegang.
Waarom elk jaar tankmelkonderzoek uitvoeren
De weersomstandigheden en de daarmee samenhangende wormbesmetting kunnen jaarlijks sterk variëren. Daarom is het belangrijk om jaarlijks op hetzelfde moment een tankmelkonderzoek op Ostertagia uit te voeren. Door jaarlijks in oktober te testen, kun je de resultaten eerlijk vergelijken en inspelen op veranderingen in de infectiedruk. Dit helpt om gezondheidsproblemen bij melkvee vroegtijdig te signaleren en economische schade te voorkomen.
Bijhorende artikels
-
1. Charlier et al. 2020 Initial assessment of the economic burden of major parasitic helminth infections to the ruminant livestock industry in Europe. Preventive Veterinary Medicine 182
-
2. Charlier et al 2016. Climate-driven longitudinal trends in pasture-borne helminth infections of dairy cattle. International Journal for Parasitology Volume 46, Issues 13–14,
-
3. Berk et al. 2016. Modelling the consequences of targeted selective treatment strategies on performance and emergence of anthelmintic resistance amongst grazing calves. Volume 6, Issue 3, December 2016, Pages 258-271
-
4. Met de prijs actueel 0,53 €/ L Prijzen van melk | Landbouw & Visserij en gebasseerd op Forbes et al 2008 A survey of the exposure to Ostertagia ostertagi in dairy cow herds in Europe through the measurement of antibodies in milk samples from the bulk tank. Veterinary Parasitology 157 (2008) 100–107
-
BE-CAT-0056-2025-05-2025